Tiểu đường là bệnh gì?

Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) là một bệnh chuyển hóa gây ra lượng đường trong máu cao. Trong cơ thể có một loại hormon được tiết ra từ tuyến tụy là Insulin có tác dụng điều hòa đường huyết. Ở bệnh nhân tiểu đường, cơ thể không tạo đủ lượng insulin cần thiết hoặc không thể sử dụng hiệu quả lượng insulin mà nó tạo ra. Đường huyết cao gây tổn hại đến thần kinh ở mắt, thận và nhiều cơ quan khác trong cơ thể nếu không được kiểm soát và điều trị hiệu quả.

Bệnh tiểu đường (đái tháo đường) ngày càng phổ biến

1. Phân loại bệnh tiểu đường

Có hai loại bệnh tiểu đường là tiểu đường typ 1 và tiểu đường typ 2.

• Tiểu đường typ 1 là một dạng bệnh tự miễn. Hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công và phá hủy các tế bào trong tuyến tụy- nơi sản xuất insulin cho cơ thể. Do đó lượng insulin trong cơ thể bị thiếu hụt làm tăng đường huyết. Nguyên nhân gây ra tiểu đường typ 1 hiện nay vẫn chưa được làm sáng rõ. Người ta thống kê khoảng 10% những người mắc bệnh tiểu đường là thuộc typ này.
• Tiểu đường typ 2 xảy ra khi cơ thể kháng insulin, nghĩa là insulin trong cơ thể không được sử dụng đúng cách, hoặc insulin không thực hiện được chức năng điều hòa đường huyết của mình. Điều này cũng dẫn tới hậu quả làm tăng đường huyết.

2. Triệu chứng của bệnh tiểu đường

2.1. Triệu chứng chung

Các triệu chứng chung của bệnh tiểu đường bao gồm

• Tăng cảm giác đói
• Cơn khát tăng dần
• Giảm cân
• Đi tiểu nhiều
• Mờ mắt
• Mệt mỏi
• Xuất hiện các vết loét lâu lành

2.2. Triệu chứng ở nam giới

Ngoài các triệu chứng chung, bệnh nhân tiểu đường là nam giới có thể bị giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương và giảm sức mạnh cơ bắp.

2.3. Triệu chứng ở nữ giới

Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường cũng có thể có các triệu chứng như viêm đường tiết niệu, nhiễm nấm và da khô, ngứa.

3. Nguyên nhân của bệnh tiểu đường

3.1. Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường typ 1

Cho đến ngày nay, nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường typ 1 chưa được làm sáng rõ. Người ta chỉ biết vì lý do nào đó mà hệ thống miễn dịch của cơ thể đã tấn công nhầm và phá hủy các tế bào beta trong tuyến tụy, vốn có chức năng sản xuất insulin.

Nghiên cứu dịch tễ cho thấy yếu tố Gen và yếu tố gia đình có liên quan. Ngoài ra cũng có khả năng do virus tấn công hệ thống miễn dịch.

3.2. Nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường typ 2

Bệnh tiểu đường typ 2 là hậu quả bắt nguồn từ sự kết hợp của các yếu tố di truyền và lối sống. Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường typ 2. Thừa cân, đặc biệt là vòng bụng to làm cho cơ thể chống lại tác động của insulin đối với đường huyết.

4. Yếu tố nguy cơ của bệnh tiểu đường

4.1. Yếu tố nguy cơ tiểu đường typ 1

Nếu đang là trẻ em hoặc độ tuổi thiếu niên, bạn có nhiều khả năng mắc bệnh tiểu đường typ1 hơn nếu có cha mẹ hoặc anh chị em ruột mắc bệnh tiểu đường typ1. Ngoài ra, có một số loại gen nhất định có liên quan đến căn bệnh này.

4.2. Yếu tố nguy cơ tiểu đường typ 2

Một số yếu tố nguy cơ tiểu đường typ 2 được thống kê như sau:

• Thừa cân
• Từ 45 tuổi trở lên
• Có cha mẹ, anh em ruột mắc tiểu đường typ 2
• Lười vận động thể chất
• Đã từng bị tiểu đường thai kỳ
• Huyết áp cao, mỡ máu cao
• Yếu tố chủng tộc: Người Tây Ban Nha, người Mỹ gốc Phi, người Mỹ bản địa và người châu Á có nhiều nguy cơ mắc bệnh này.

5. Biến chứng của bệnh tiểu đường

Đường huyết cao khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng và gây tổn hại đến các cơ quan, các mô trên khắp cơ thể của bệnh nhân. Thâm niên mắc tiểu đường càng cao thì nguy cơ mắc các biến chứng càng lớn. Một số biến chứng liên quan đến tiểu đường có thể kể tới:

• Bệnh về tim, đau tim và đột quỵ
• Bệnh về thần kinh: phiền muộn, mất trí nhớ
• Bệnh thận
• Giảm thị lực và đục thủy tinh thể
• Mất thính lực
• Nhiễm trùng và loét vùng chân
• Nhiễm trùng da và nhiễm nấm

6. Điều trị bệnh tiểu đường

Điều trị bệnh tiểu đường ngày nay đạt được rất nhiều tiến bộ. Các cơ quan quản lý y tế, các hiệp hội bệnh về nội tiết thường xuyên cập nhật các phác đồ điều trị tiểu đường mới. Trong khuôn khổ bài viết này chỉ trình bày một số điểm chính như sau:

6.1. Điều trị bệnh tiểu đường typ 1

Insulin là phương pháp điều trị chính cho bệnh nhân tiểu đường typ 1. Nó được đưa vào cơ thể bằng đường tiêm dưới da nhằm bổ sung cho lượng insulin nội sinh bị thiếu hụt.

6.2. Điều trị bệnh tiểu đường typ 2

Điều trị bệnh tiểu đường typ 2 là sự kết hợp của việc dùng thuốc hạ đường huyết và thay đổi lối sống. Chế độ ăn kiêng, tập thể dục và giảm cân đóng vai trò hết sức quan trọng trong điều trị tiểu đường typ 2. Nhiều bệnh nhân kiểm soát được đường huyết bằng cách chỉ cần thay đổi lối sống.

Thuốc hạ đường huyết hiện nay có nhiều loại với nhiều cơ chế tác dụng khác nhau. Trong đó Metformin (nhóm Biguanide) được sử dụng phổ biến nhất. Ngoài ra có 7 nhóm thuốc uống cơ bản nữa tùy thuộc tình trạng bệnh nhân, khả năng đáp ứng thuốc mà bác sỹ cân nhắc chỉ định. Trong một số trường hợp, insulin cũng được chỉ định cho bệnh nhân tiểu đường typ2.

Trên đây là một số thông tin tóm tắt cơ bản nhất về bệnh tiểu đường hay còn gọi là bệnh đái tháo đường. Ngày nay số lượng bệnh nhân tiểu đường rất lớn và không ngừng gia tăng. Việc tìm hiểu, phổ biến các thông tin về căn bệnh này là hết sức cần thiết.