Hội chứng Cushing là gì?

Hội chứng Cushing đối với các bạn học bác sỹ đa khoa thì không có gì lạ lẫm. Đối với các bạn học điều dưỡng hay dược ở mọi trình độ cũng từng được giới thiệu về hội chứng Cushing khi học bài thuốc chống viêm Steroid (Corticoid). Bản thân người viết cũng từng ấn tượng mãi về những mô tả vẻ bề ngoài của người mắc hội chứng Cushing như "mặt tròn như mặt trăng" hay "người béo nhưng chân tay nhỏ giống như que tăm cắm vào của khoai". Vậy, hội chứng Cushing là gì? Bài viết này chia sẻ một số thông tin sơ bộ về hội chứng Cushing để bạn đọc tham khảo.

Hội chứng Cushing gây rối loạn phân bố mỡ và nhiều vấn đề sức khỏe khác

Hội chứng Cushing là gì?

Hội chứng Cushing là tập hợp các dấu hiệu và triệu chứng của cơ thể do nồng độ hormon Cortisol cao bất thường trong cơ thể kéo dài.

Dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng Cushing

Hầu hết ở các trường hợp mắc hội chứng Cushing có đầy đủ các triệu chứng sau đây:

Tăng cân, béo phì
Rối loạn phân bố mỡ trên cơ thể dẫn tới béo không đồng đều. Mỡ tập trung nhiều ở phần mặt khiến mặt tròn như mặt trăng. Mỡ tập trung nhiều ở vai và lưng trên, người ta gọi là "bướu trâu".
Mệt mỏi, yếu cơ
Loãng xương
Da mỏng, dễ bị bầm tím và hình thành các vết rạn da
Mọc mụn trứng cá
Huyết áp cao
Hay bị cáu gắt, stress
Dễ mắc các bệnh nhiễm trùng

Đối với phụ nữ, có thể rậm lông, mọc râu, kinh nguyệt có thể bị mất hoặc không đều

Đối với nam giới, có thể găp các vấn đề về sinh lý như rối loạn cương dương. Hội chứng Cushing cũng là nguyên nhân gây suy giảm ham muốn tình dục

Trẻ em gặp vấn đề về béo phì, hệ xương kém phát triển, yếu và chậm lớn.

Nguyên nhân gây ra hội chứng Cushing

Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hội chứng Cushing là việc lạm dụng thuốc chống viêm Steroid (Corticoid). Thuốc chống viêm Steroid có tác dụng chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch. Corticoid được sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh viêm xoang, viêm mũi dị ứng, thoát vị đĩa đệm,....Tác dụng của Corticoid thường là nhanh, mạnh nên hiện nay hiện tượng lạm dụng Corticoid là rất phổ biến, nhất là ở các nước có trình độ quản lý y tế yếu kém như Việt Nam. Các thuốc Corticoid có bản chất là cortisol. Chính vì vậy việc sử dụng không đúng nguyên tắc, sử dụng dài ngày dẫn đến hội chứng Cushing ở người bệnh.
Một nguyên nhân khác có thể gây nên hội chứng Cushing đó là cơ thể tự tiết ra nhiều cortisol quá mức bình thường trong thời gian dài. Điều này có thể do khối u tuyến yên, có thể do bất thường tại tuyến thượng thận, cũng có thể là hệ quả của stress, trầm cảm kéo dài.

Dùng các thuốc corticoid như Prednisolon sai nguyên tắc là nguyên nhân phổ biến nhất gây hội chứng Cushing

Điều trị hội chứng Cushing

Hội chứng Cushing thông thường điều trị được. Việc điều trị hội chứng Cushing hiệu quả phụ thuộc vào việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra hội chứng Cushing.

Trường hợp mắc hội chứng Cushing do dùng thuốc chống viêm Steroid sai nguyên tắc, việc cần thiết là điều chỉnh liều, thay đổi cách sử dụng. Điều này cần sự hướng dẫn của bác sỹ bởi vì nếu dừng thuốc đột ngột có thể gây suy tuyến thượng thận cấp.
U bướu có thể là ung thư, có thể là lành tính. Phẫu thuật hay xạ trị, hóa trị có thể giải quyết được nguyên nhân gây ra hội chứng Cushing.
Một số thuốc có thể điều trị hội chứng Cushing. Cơ chế của nó có thể là làm mất tác dụng của cortisol tại mô, có thể làm giảm sản xuất hormon tuyến thượng thận, có thể làm giảm ACTH tuyến yên,....

Trên đây là một số thông tin sơ bộ về Hội chứng Cushing để bạn đọc tham khảo, góp phần giải đáp câu hỏi "Hội chứng Cushing là gì?". Hội chứng Cushing gây ra những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nguyên nhân chủ yếu gây ra hội chứng hiện nay là việc sử dụng thuốc chống viêm steroid bừa bãi. Vì vậy để phòng tránh hội chứng Cushing, cách tốt nhất là tuân thủ chỉ định của bác sỹ khi cần phải sử dụng Corticoid.